Voorbereiding van het Belgische EU-voorzitterschap: 40 steden doen mee!

Als onderdeel van de voorbereidingen voor het EU-voorzitterschap heeft Perspective vertegenwoordigers van grote Europese steden bijeengebracht om de prioriteiten voor het Europese stedenbeleid te bespreken.

Overleg voor een beter voorzitterschap

Perspective hecht veel belang aan overleg en samenwerking. Tijdens de voorbereidingen voor het EU-voorzitterschap organiseren wij dan ook reeds bijeenkomsten met verschillende lokale, nationale en Europese actoren om input te leveren.

Na een eerste fase van bilaterale bijeenkomsten vond op 13 juni 2023 ook een bijeenkomst plaats met vertegenwoordigers van Europese steden.
Het doel bestond uit het verzamelen van hun indrukken van de eerste programmavoorstellen en het bespreken van hun prioriteiten voor het Europese stedenbeleid.

Programma van de bijeenkomst

Tijdens deze bijeenkomst schetste Jan Olbrycht, voorzitter van de interfractiewerkgroep URBAN van het Europees Parlement, de huidige Europese context:

• Er is geen Europees stedenbeleid, maar er zijn wel stedelijke dimensies in bepaalde Europese beleidscontexten.
• Grote steden zijn essentieel om de Europese uitdagingen aan te gaan. Er wordt reikhalzend uitgekeken naar het Belgische voorzitterschap, vooral in de context van de voorbereiding van een nieuw Europees beleid na 2027.
• Er zijn geen specifieke acties voor grote steden op Europees niveau. Grote steden en netwerken van steden moeten zich in de toekomst beter organiseren om een Europees stedenbeleid op maat van grote steden te vragen aan Europa.

Het vijftigtal deelnemers voerden rondetafelgesprekken over twee thema's: de prioriteiten van het Europese stedenbeleid en de Europese instrumenten voor stedelijk bestuur.

Stedenbeleid: een overzicht van de prioriteiten

Wat het stedenbeleid betreft, dachten de deelnemers na over de prioriteiten van het stedenbeleid voor het volgende Europese mandaat om de huidige uitdagingen aan te gaan.

Er werden drie belangrijke prioriteiten besproken:

• Recht op huisvesting;
• Bestrijding van sociale ongelijkheid en bevordering van integratie;
• Bescherming van het klimaat en het milieu.

Bestuursinstrumenten: de noodzaak om steden op Europees niveau te betrekken

Stedelijke ontwikkeling is momenteel geen Europese bevoegdheid en steden worden dus niet automatisch in aanmerking genomen op EU-niveau.

De deelnemers behandelden het vraagstuk hoe steden beter kunnen worden betrokken bij het beleid en de besluitvorming van de EU om ervoor te zorgen dat stedelijke kwesties worden meegenomen in de wetgeving en het beleid van de EU.

Er werden verschillende oplossingen voorgesteld:

• Een Europese stedelijke visie voor de lange termijn ontwikkelen, waarin het belang van steden wordt erkend en wordt vastgelegd wat de EU van steden verwacht.
• Een rechtstreekse dialoog tussen de burgemeesters en de EU op gang brengen zodat zij hun mening kunnen geven voordat nieuwe Europese regelgeving gevolgen heeft voor steden.
• Steden gemakkelijker toegang geven tot Europese fondsen.
• Het belang en de zichtbaarheid van stedelijke aangelegenheden binnen de verschillende Europese instellingen (Europees Parlement, Raad van de EU, Europese Commissie, Comité van de Regio's) vergroten.

In oktober, tijdens de "Europese week van regio's en steden", zal er een nieuwe overlegfase worden georganiseerd om nieuwe voorstellen te verzamelen voor het stedelijk programma van het voorzitterschap.